Logistics – Trụ cột quan trọng trong nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia

Ngành logistics đang trở thành một trong những lĩnh vực giữ vai trò chiến lược trong việc cải thiện tốc độ sản xuất – lưu thông hàng hóa và giảm chi phí cho nền kinh tế. Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng vào thương mại quốc tế, nhu cầu nâng cao hiệu quả vận tải, tối ưu chuỗi cung ứng và hiện đại hóa logistics được đặt lên hàng đầu.

Tại Hội nghị toàn quốc về logistics, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh rằng logistics chính là một trong những trụ cột trọng yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy xuất khẩu, thu hút đầu tư và nâng cao vị thế kinh tế. Bài viết dưới đây phân tích bối cảnh, định hướng và các tác động trực tiếp của logistics đối với năng lực cạnh tranh của Việt Nam hiện nay.

1. Bối cảnh phát triển và vai trò của logistics đối với năng lực cạnh tranh quốc gia

Việt Nam đang có tốc độ tăng trưởng thương mại mạnh mẽ, đứng top đầu khu vực về xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, để duy trì tốc độ này, ngành logistics cần đóng vai trò đột phá trong việc rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.

Chi phí logistics của Việt Nam hiện chiếm khoảng 16–20% GDP, cao hơn đáng kể so với mức trung bình toàn cầu (10–12%). Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh đó, việc đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng vận tải, chuyển đổi số, cải thiện thể chế và mở rộng dịch vụ logistics là yêu cầu tất yếu.

2. Nhấn mạnh của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Logistics là trụ cột nâng cao năng lực cạnh tranh

Tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định: “Logistics không chỉ là hoạt động hỗ trợ mà là mắt xích cốt lõi quyết định chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh quốc gia.”

Bộ trưởng chỉ ra 3 luận điểm chính:

2.1. Logistics giúp giảm chi phí và tăng tốc độ lưu thông hàng hóa

Chi phí logistics cao sẽ làm tăng giá thành sản phẩm, giảm sức cạnh tranh với các quốc gia khác như Thái Lan, Malaysia, Indonesia. Ngược lại, khi chi phí giảm, doanh nghiệp có lợi thế mạnh mẽ hơn trong đấu thầu, xuất khẩu và mở rộng thị trường.

2.2. Logistics ổn định chuỗi cung ứng – yếu tố sống còn sau đại dịch

Sau COVID-19, đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu cho thấy tầm quan trọng của:

• Hệ thống kho vận
• Kết nối cảng biển – sân bay
• Hạ tầng đường bộ – đường sắt – đường thủy

Việt Nam muốn duy trì vị thế sản xuất hàng đầu khu vực phải đầu tư mạnh vào logistics.

2.3. Logistics là chỉ số quan trọng trong đánh giá năng lực cạnh tranh toàn cầu

Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đưa logistics vào nhóm chỉ số nền tảng phản ánh năng lực vận hành kinh tế.
Một quốc gia có hệ thống logistics vượt trội sẽ có:

• Lợi thế xuất khẩu
• Thu hút FDI mạnh
• Tốc độ tăng trưởng thương mại bền vững

Như vậy, logistics tác động trực tiếp và sâu rộng tới toàn bộ nền kinh tế.

3. Chính sách định hướng nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua phát triển logistics

Để hoàn thiện hệ thống logistics và tăng sức cạnh tranh quốc gia, Nhà nước đang triển khai nhiều nhóm chính sách đồng bộ.

3.1. Hoàn thiện thể chế – pháp lý về logistics

Chính phủ yêu cầu các bộ ngành rà soát, đơn giản hóa các thủ tục:

• Thủ tục hải quan
• Thủ tục thông quan điện tử
• Các quy định về vận tải liên thông

Điều này giúp doanh nghiệp giảm thời gian chờ đợi, giảm chi phí phát sinh.

3.2. Đầu tư mạnh vào hạ tầng giao thông và trung tâm logistics

Các dự án trọng điểm được triển khai trên cả nước:

• Cao tốc Bắc – Nam
• Các tuyến đường ven biển
• Mở rộng cảng nước sâu Lạch Huyện, Cái Mép – Thị Vải
• Nâng cấp sân bay, đường sắt, trung tâm logistics cấp vùng

Đây là nền tảng then chốt giúp tăng tính kết nối và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

3.3. Chuyển đổi số trong logistics

Nhà nước khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng:

• Big Data trong quản lý đơn hàng
• IoT trong giám sát vận tải
• Nền tảng số trong đặt dịch vụ và tracking
• Tự động hóa kho bãi

Số hóa logistics giúp giảm nhiều loại chi phí: nhân sự, lưu kho, vận hành.

4. Tác động của chính sách đến doanh nghiệp và năng lực cạnh tranh quốc gia

Chính sách đúng và trúng mang lại tác động to lớn cho hệ thống doanh nghiệp.

4.1. Doanh nghiệp logistics có cơ hội mở rộng quy mô

Khi thủ tục thông thoáng và hạ tầng tốt hơn:

• Chi phí giảm
• Thời gian vận chuyển rút ngắn
• Dịch vụ được chuẩn hóa

Điều này giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao chất lượng và cạnh tranh sòng phẳng với doanh nghiệp nước ngoài.

4.2. Doanh nghiệp xuất khẩu – nhập khẩu hưởng lợi trực tiếp

Khi logistics hoạt động hiệu quả:

• Giá xuất khẩu giảm → tăng lợi thế cạnh tranh
• Thời gian giao hàng đúng hạn → tăng uy tín
• Thu hút thêm đơn hàng quốc tế

4.3. Tăng sức hút FDI – nâng cấp vị thế Việt Nam

Nhà đầu tư nước ngoài ưu tiên quốc gia có:

• Cảng biển hiện đại
• Sân bay quốc tế lớn
• Hệ thống logistics chuyên nghiệp

Đây chính là lý do vì sao nhiều tập đoàn lớn chọn Việt Nam làm trung tâm sản xuất mới.

5. Vai trò của các doanh nghiệp như VGA Logistics trong nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia

Doanh nghiệp logistics là lực lượng trực tiếp vận hành lưu thông hàng hóa, quyết định chất lượng dịch vụ.

5.1. VGA Logistics tối ưu dịch vụ vận chuyển – giảm chi phí cho khách hàng

VGA đang đóng góp tích cực vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua:

• Mạng lưới vận chuyển nhanh giữa Việt Nam – Hàn Quốc – Đài Loan – Malaysia
• Giá tối ưu, minh bạch
• Hỗ trợ khách hàng cá nhân & doanh nghiệp 24/7

5.2. Góp phần hiện đại hóa ngành logistics Việt Nam

VGA ứng dụng:

• Tracking đơn hàng theo thời gian thực
• Quy trình đóng gói chuẩn quốc tế
• Mạng lưới kho vận trải rộng

Điều này giúp nâng cao độ tin cậy và chất lượng dịch vụ logistics trong nước.

5.3. Hướng đến logistics xanh – bền vững

• Tối ưu lộ trình giảm nhiên liệu
• Sử dụng bao bì thân thiện môi trường
• Hướng đến phát triển logistics tiết kiệm năng lượng

Đây là yếu tố quan trọng trong chiến lược dài hạn của Chính phủ.

Phát biểu của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã nêu rõ vai trò chiến lược của ngành logistics trong việc xây dựng năng lực cạnh tranh quốc gia. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần tiếp tục đầu tư mạnh vào hạ tầng, công nghệ và hoàn thiện thể chế hỗ trợ doanh nghiệp.

VGA Logistics – với vai trò là đơn vị vận chuyển quốc tế uy tín – sẽ tiếp tục đồng hành cùng các chính sách của Nhà nước, cung cấp giải pháp logistics hiệu quả, nhanh chóng và an toàn, đóng góp vào sự phát triển của ngành và của nền kinh tế Việt Nam.